In de ban van Sofie Vanden Eynde
Onder de bezielende begeleiding van docente Rose-Marie Hendrikx trokken de volwassen cursisten muziekschatten, verdieping muziekschatten en muzikale ontdekkingen op vrijdag 18 februari naar T.E.N.E.B.R.A.E, een concert door Sofie Vanden Eynde en haar gezelschap Imago Mundi.
Uiteraard werden zij op voorhand al grondig voorbereid.
Hoe dat in zijn werk ging en wat een “hemelse” ervaring dit alles was, vertellen de cursisten zelf:
HEMELSE MUZIEK MET LUIT EN THEORBE
door Johan Biemans
Wij als Muziekschatters waren al aardig vertrouwd geraakt met de luit en de naam van Sofie Vanden Eynde. Onze les gewijd aan de luitist en componist John Dowland op 8 februari opende al interessante vensters op het instrument en op de tijd van barok en renaissance dat de luit de toon aangaf. Maar nog gretiger hadden we uitgezien naar donderdag 3 februari, voorafgaand aan wat Dowland ons te vertellen had. Die donderdag zou de luithemel voor ons echt opengaan: “Meet and greet met luitiste Sofie Vanden Eynde in de Toonzaal”, stond immers op ons programma. Maar, alsof de duvel ermee speelde, de ontmoeting met Sofie moest worden afgeblazen omdat ook zij door het Coronavirus geplaagd werd.
Dat viel gelukkig mee en waren we blij dat we al op maandag 14 februari van haar bijzonder talent konden genieten. Niet in de Toonzaal, zoals aanvankelijk gepland, maar in Cultuur Centrum Palethe in Overpelt. In meer dan één opzicht heel bijzonder. Eerst al omdat Sofie Vanden Eynde een artieste is, geboren en getogen in Lommel, in onze eigen omgeving. Maar ook als artieste, die begon met haar eerste vingeroefeningen op wat nu onze KANL heet. De naam en faam van deze getalenteerde kunstenares en van haar ensemble Imago Mundi stralen over de grote podia in Europa en daarbuiten. Waar vingeroefeningen bij de KANL al toe kunnen leiden! Een aanmoediging voor ieder die hier lessen volgt.
Onze ontmoeting met Sofie was dan ook een onvergetelijke belevenis. De eerste indruk van haar verschijning deed niet vermoeden dat ze onlangs nog om haar gezondheid moest afhaken. Bewonderenswaardig dat ze de hele avond, bijna twee uur lang, steeds op het toneel bleef stáán. Enkel even ging zitten aan het begin en einde om haar instrumenten te bespelen. Voordat ze over het nobele karakter van de luit en de theorbe vertelde, liet ze ons als inleiding het verschil beluisteren, een aangenaam tweevoudig klankgenot zonder versterking.
Gebruikmakend van een minuscule microfoon vertelde Sofie op een spontane, goed verstaanbare en voor ieder begrijpelijke manier over de geschiedenis en bouw van beide instrumenten. Aan de hand van voorbeelden, die Rose-Marie ons eerder had getoond, ging Sofie ook wat dieper in op de manier waarop het ‘notenschrift’ en de speelwijze in de tijd van de barok en renaissance werden vastgelegd. Dat we haar spel van dichtbij konden meemaken gaf ons het gevoel dat we hier in een huiskamersfeer bijeenzaten. En wat we mee naar huis namen, was het gevoel dat we naar een concert en niet naar een lezing waren geweest.
Dat Sofie ons zo die hele avond wist te boeien, zonder even te pauzeren of zelfs maar een slokje water te drinken. Onvermoeibaar, zoals de luit en de theorbe na zoveel eeuwen onverslijtbaar zijn. Wel kwetsbaar, omdat ze gebouwd zijn van lichte houtsoorten met een wel zeer grote spanning die het aantal snaren nauwelijks toelaat. Op een van de vragen hoelang zo’n instrument meegaat, bleek dat het niet langer zal zijn dan de duur dat er iemand in zijn leven op kan spelen. Dat de luit en theorbe toch bijna vijf eeuwen hebben overleefd, dat betekent wel dat ze zich nog mogen verheugen in artiesten die ze nog steeds bespelen, en wij er mét de artiesten samen van mogen genieten.
We hadden ons verheugd om haar concert T.E.N.E.B.R.A.E – Van donker naar licht, op vrijdag 18 februari in de kerk van Sint-Petrus Banden in Lommel gaan beluisteren. Een scheef gewaaide haan op de toren van deze tempel heeft daar ook nog even een streep doorgehaald. Op het laatste moment kon het concert toch nog doorgaan in De Adelberg. Maar spijtig … vanwege een weeralarm heb ik dat met mijn vrienden Theo en Marijke moeten missen.
Wat Johan en zijn vrienden moesten missen!
door Paul Fransen
18 februari 2022 C.C. De Adelberg-Lommel “ Sofie Vanden Eynde & Imago Mundi”
Dit concert was dus eerst gepland in de Sint-Pietersbanden kerk, maar door het stormweer werd in laatste instantie nog voor een andere en veiligere locatie gekozen, namelijk de concertzaal van het C.C. De Adelberg. Omdat iedereen nog op de hoogte gebracht moest worden van de gewijzigde locatie begon het concert met enige vertraging. Maar om 20u30 stonden alle muzikanten inclusief orgel, theorbe, viola da gamba en ney netjes opgesteld op het podium van de concertzaal gereed om een prachtig concert te geven.
Sofie Vanden Eynde liet zich voor dit concert T.E.N.E.B.R.A.E inspireren door de beelden van de verwoestingen in Palmyra door IS, door de vernietiging van Jeruzalem in 587 V.C, en door de muziekstukken ”Leçons de Ténèbres“ van Couperin en Delalande. Deze treurzangen die gezongen werden tijdens de Stille week mogen voor Sofie geen einde betekenen. Zij gaat voor een hoopvol nieuw begin. Zoals bij de tenebraeluchter de laatste en 15de kaars niet uitgeblazen werd, is dit een teken van hoop. Een metafoor voor een hoopvolle lente na een kille en doodse winter.
De treurzangen in deze voorstelling, prachtig vertolkt door Jana Pieters en begeleid door Bart Jacobs op orgel, zullen ook nog lang blijven naklinken.
Deze avond was werkelijk een symbiose van de beide culturen, met als verbindingselement de composities van Frederik Neyrinck voor viola da gamba en theorbe, een zachte vederlichte draad in het hele programma.
Subtiele improvisaties door Oosterse muzikanten bij de Westerse werken en omgekeerd, Soefie gezangen, improvisaties op Arabische teksten afgewisseld met renaissancezang en begeleid door oude en nieuwe instrumenten. Oud en nieuw, oost en west werden zo door een zacht klankenspel verenigd om licht te brengen in onze donkere dagen van destructie en islamofobie.
De zachte en gevoelige snaar van de theorbe en haar speelster Sofie Vanden Eynde stemde ons hoopvol na deze “schitterende” avond. Dankjewel Sofie en Imago Mundi. De wereld klinkt weer anders.