Pianoforte in de kijker...
De volwassenen van de AMC-klas van Rose-Marie Hendrikx werden op 28 januari 2016 door collega-leraar piano Toon Spaepen bij hem thuis uitgenodigd voor een demonstratieles over een historisch instrument: de pianoforte. Van heel dichtbij mochten we kijken en luisteren naar deze charmante voorloper van de moderne vleugelpiano.
De naam pianoforte verklapte al dat het in de 18e eeuw een spannende uitvinding geweest moet zijn. Voor de eerste keer kon je werkelijk met dynamiek (piano en forte: vandaar de naam) spelen op een klavierinstrument. Dankzij mooie stukjes uit het repertoire uit de tijd van de pianoforte, zoals een Fantasie van Mozart, een sonate van Haydn en de Mondscheinsonate van Beethoven, hoorden we hoe 'anders' deze stukken klonken op het instrument van toen. Het klonk veel intiemer, met meer natuurlijk verschil in karakter tussen de lage basnoten, het middenregister en de hoge noten.
Het was mooi om onze gastheer te horen zeggen dat het andere klankkarakter van een pianoforte
heel inspirerend werkt voor hem. Zijn liefde voor dit oude instrument was voelbaar en klonk ook
door in zijn uitleg over bouwers, nieuwe uitvindingen en fijne weetjes over welke componist een
voorkeur had voor welk merk.
We mochten van heel dichtbij kijken en luisteren, hij schoof het klavier uit de omkasting, liet ons alle onderdelen zien, van het leer op de hamertjes tot de 'hevels' die hij met zijn knieën bediende (functie vergelijkbaar met de pedalen van een piano) terwijl hij enthousiast vertelde over hoe eenvoudig en mooi de mechaniek in elkaar zit.
De tijd vloog voorbij, elke vraag kreeg een antwoord en tot slot nodigde hij de durvers uit om de
lichte aanslag van de toetsen ook zelf eens uit te testen.
Als uitsmijter ontdekten we dat onze gastheer ook een handgebouwde kopie van een wat latere
pianoforte had, die qua uitzicht al wat meer leek op een vleugel, met een verrassende extra toeters en bellen. Als een van de weinige fortepiano's had het namelijk een pedaaleffect waarmee je percussie kon spelen. Dit werd met plezier uitgetest door de slagwerker in het gezelschap.
We danken Toon Spaepen voor deze boeiende en leerrijke avond!
Jantine Knevels